به گزارش شهر دوست مهدی عباسی، رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای اسلامی شهر تهران، در سیصد و یکمین جلسه شورا و در جریان بررسی لایحه اخذ عوارض حفظ و گسترش فضای سبز مبتنی بر ارزش اکولوژیک درختان از سال ۱۴۰۳، با بیان اینکه توسعه بنا برای سازندگان نسبت به پرداخت جریمه قطع درختان، مقرون‌به‌صرفه‌تر شده است؛ گفت: متأسفانه حالت بازدارندگی در قبال قطع درختان در ساختمان‌ها از بین رفته است.
وی با اشاره به اینکه درختان ثبت‌شده در سامانه نهال مشمول قواعد خاصی نخواهند شد؛ خاطرنشان کرد: پیشنهاد ما برای افزایش عوارض حفظ و گسترش فضای سبز در سال آینده، حداقل ۲۵ درصد و حداکثر ۳۰ درصد است. این افزایش عوارض می‌تواند به عنوان یک ابزار بازدارنده عمل کند و از قطع بی‌رویه درختان جلوگیری کند.
عضو شورا با تأکید بر اینکه شورای شهر به دنبال منافع مردم است؛ افزود: شورا روی عدد ۲۵ درصد حساسیت دارد و می‌توان این درصد را کاهش داد یا متعادل تر کرد. همچنین، می‌توان این افزایش عوارض را برای کسانی در نظر گرفت که به صورت عمدی اقدام به قطع درختان می‌کنند.
وی در تکمیل این موضوع یادآور شد: هدف ما این است که با ایجاد تعادل در عوارض، هم از فضای سبز شهر محافظت کنیم و هم منافع مردم را در نظر بگیریم. این لایحه گامی مهم در جهت حفظ محیط زیست شهری و توسعه پایدار تهران است.
رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای اسلامی شهر تهران، در ادامه صحبت‌های خود به موضوع کسر درختان و دلایل اصلی آن اشاره کرد و گفت: مسئله کسر درختان عمدتاً در کمیسیون‌های ماده هفت مورد رسیدگی قرار می‌گیرد. در این کمیسیون‌ها، عمده کسر درختان به دلیل تعمد یا سهل‌انگاری انسانی اتفاق می‌افتد. این سهل‌انگاری ممکن است به دلیل نگهداری نامناسب، جابه‌جایی درختان برای توسعه ساختمانی یا حتی با انگیزه‌های نادرست مانند تبدیل زمین‌های مشجر به زمین‌های خالی برای ساخت‌وساز باشد.
وی افزود: متأسفانه برخی با فرضیه‌های غلط تصور می‌کنند که اگر زمین خالی باشد؛ ساخت وساز راحت‌تر انجام می‌شود. در نتیجه، زمانی که پروانه ساخت صادر می‌شود؛ برخی افراد برای اجرای کنسول، رمپ یا پوشاندن بخشی از فضای مشجر، اقدام به قطع درختان می‌کنند. از آنجایی که قیمت متراژ آپارتمان بسیار بالاتر از جریمه قطع درختان است؛ این کار برای آنها مقرون به صرفه‌تر است.
عباسی با اشاره به افزایش قیمت متراژ آپارتمان در سه سال اخیر، تأکید کرد: در این چند سال، قیمت متراژ آپارتمان به صورت جهشی افزایش یافته است. هرچند این افزایش با رشد ۵ درصدی تا حدی مهار شده، اما همچنان حالت بازدارندگی در قبال قطع درختان از بین رفته است. این موضوع نیاز به بازنگری در سیاست‌ها دارد.
وی در پاسخ به نگرانی‌هایی مبنی بر اینکه افزایش عوارض ممکن است منجر به کاشت درختان جدید نشود؛ توضیح داد: در لایحه عوارض حفظ و گسترش فضای سبز، پیش‌بینی شده است که درختان ثبت‌شده در سامانه نهال، مشمول قواعد خاصی نخواهند بود. حتی این درختان در شمارش حد نصاب برای باغات نیز محاسبه نمی‌شوند. این اقدامات به حفظ و گسترش فضای سبز کمک می‌کند و از قطع بی‌رویه درختان جلوگیری می‌کند.
عباسی در ادامه خاطر نشان کرد: هدف ما این است که با ایجاد تعادل بین توسعه شهری و حفظ محیط زیست، فضای سبز تهران را برای نسل‌های آینده حفظ کنیم. این لایحه گامی مهم در جهت تحقق این هدف است.
بابایی: جریمه‌های نجومی حذف درختان در ملک‌های شخصی
رئیس کمیته ایمنی شورای اسلامی شهر تهران نیز در این رابطه با بیان اینکه راه‌اندازی سامانه نهال به عنوان یک اقدام مثبت در حوزه محیط زیست تلقی می شود؛ گفت: در حال حاضر، تنها درختان معابر در سامانه نهال ثبت شده‌اند اما آمار درختان داخل ملک‌های شخصی هنوز به صورت قطعی در این سامانه ثبت نشده است. این موضوع باعث شده که بسیاری از مالکان، به ویژه صاحبان املاک کوچک با مساحت کمتر از ۲۰۰ تا ۵۰۰ متر مربع، به‌طور غیرعامدانه با جریمه‌های سنگین حذف درختان مواجه شوند.
وی افزود: بیشترین مراجعات مالکان برای تخریب و نوسازی ساختمان‌ها انجام می‌شود. در این فرآیند، با بررسی عکس‌های هوایی، درختان حذف شده در سال‌های گذشته (مانند سال ۵۹) شناسایی و جریمه‌ها با ضریب 3 محاسبه می‌شوند. این جریمه‌ها به دلیل افزایش قیمت‌های منطقه ای و فرمول محاسباتی فعلی، به رقم‌های بسیار بالایی رسیده‌اند و منجر به افزایش مراجعات به کمیسیون ۷۷ شده‌اند.
بابایی اذعان کرد: در همین راستا، پیشنهاد شده است که حداکثر پیشنهاد شهرداری برای تعدیل جریمه‌ها تصویب شود، چرا که افزایش قیمت‌های منطقه‌ای و پایه تورمی، باعث رشد بیشتر جریمه‌ها خواهد شد. این اقدام می‌تواند به کاهش فشار مالی بر مالکان و کاهش مراجعات به کمیسیون‌های مربوطه کمک کند.
کاشانی: قیمت درخت از دیه انسان بالاتر رفته است / افزایش ۵۰ برابری جریمه ها در 6 سال
خزانه دار شورا درباره جریمه‌های نجومی حذف درختان، هشدار داد که قیمت یک درخت در برخی موارد از دیه انسان نیز بالاتر رفته است.
وی با اشاره به تأثیرات منفی این جریمه‌ها بر انگیزه مردم برای حفظ فضای سبز، گفت: کسانی که درخت را دوست دارند؛ دارند پشیمان می‌شوند. وقتی یک درخت جلوی ملک کسی باشد؛ شهرداری با ضریب سه آن را جریمه می‌کند. این اعداد به حدی نجومی شده‌اند که گاهی قیمت یک درخت به دو و نیم میلیارد تومان می‌رسد.
کاشانی با بیان اینکه این جریمه‌ها باعث دلسردی مردم از حفظ درختان می‌شود؛ افزود: این موضوع باعث می‌شود افرادی که سال‌ها برای حفظ فضای سبز زحمت کشیده‌اند، پشیمان شوند و دیگر تمایلی به کاشت درخت نداشته باشند.
وی با اشاره به افزایش نجومی جریمه‌ها در سال‌های اخیر، گفت: در کمیسیون ۷۷ که فیش‌های صادرشده نشان می‌دهد جریمه‌ها از سه میلیارد تومان در سال ۹۷ به ۱۵۷ میلیارد تومان در سال جاری رسیده است. یعنی در عرض شش سال، این جریمه‌ها ۵۰ برابر شده‌اند؛ این افزایش غیرمنطقی است و باید مورد بازنگری قرار گیرد.
خزانه دار شورا با تأکید بر لزوم حفظ انگیزه مردم برای کاشت و نگهداری درختان، خواستار تعدیل جریمه‌ها شد و یادآور شد: خواهش من این است که دوستان در کمیسیون دقت کنند. من به خوبی می‌دانم که اعضای کمیسیون افرادی دلسوز، باسواد و متعهد به منافع مردم هستند. خواهش می‌کنم این جریمه‌ها را به گونه‌ای تنظیم کنند که مردم دلسرد نشوند و همچنان به حفظ فضای سبز علاقه‌مند بمانند.
وی همچنین با اشاره به تأثیرات فرهنگی و دینی کاشت درخت، افزود: عموم مردم باورهای دینی و فرهنگی قوی‌ای درباره کاشت درخت، به ویژه درخت توت، دارند. اما این باورها به دلیل جریمه‌های سنگین در حال کم رنگ شدن است. خواهش می‌کنم عدد جریمه‌ها را به گونه‌ای تنظیم کنند که برای مردم مشکل‌ساز نباشد و از سوءاستفاده‌ها نیز جلوگیری شود.
کاشانی در پایان با اشاره به لزوم حفظ تعادل در اجرای قوانین، گفت: خواهش می‌کنم برای یک بی‌نماز، درب مسجد را نبندند. اگر کسی سوءاستفاده کند؛ شهرداری می‌تواند با او برخورد کند، اما نباید عموم مردم را تحت فشار قرار داد.
چمران: ارزش یک درخت صدساله از میلیاردها تومان فراتر می‌رود/ نیاز به تعادل در جریمه‌های قطع درختان
رییس شورای اسلامی شهر تهران در ادامه با اشاره به چالش‌های مربوط به جریمه‌های قطع درختان، گفت: همانطور که پیش تر اشاره شد، این موضوع نیاز به بررسی و اصلاح دارد؛ به عنوان مثال، آقای کاشانی به درستی اشاره کردند که قیمت یک درخت با قطر دو متر، که ممکن است صد سال زمان برده تا به این مرحله برسد؛ بسیار بالاست و حتی از میلیاردها تومان نیز فراتر می‌رود اما این درختان ارزشمند هستند و باید برای حفظ آنها تلاش کنیم.
وی افزود: ما قبلاً هم با این چالش‌ها روبرو بودیم؛ مثلاً در مورد تعداد درختان در هر بیست یا بیست و پنج متر مربع، تفاوت قطر درختان از ۱۵ سانتیمتر تا ۱۵۰ سانتیمتر، تفاوت زیادی ایجاد می‌کرد. به همین دلیل، جدولی تهیه کردیم که در آن ضریب چهار برابر برای درختان با قطر بیشتر در نظر گرفته شد. این موضوع نشان می‌دهد که یک درخت کوچک با قطر ۱۵ سانتیمتر با یک درخت بزرگ ۱۵۰ سانتیمتری کاملاً متفاوت است.
رییس شورای اسلامی شهر تهران با اشاره به لزوم ایجاد تعادل در برخورد با قطع درختان، گفت: اگر سخت‌گیری بیش از حد کنیم، مردم ناراحت می‌شوند و می‌گویند درخت خودش خشک شده یا خودش قطع شده است. از سوی دیگر، اگر قوانین سخت گیرانه نباشند، برخی افراد ممکن است از این موضوع سوءاستفاده کنند. به عنوان مثال، شخصی زمینی را خریداری کرد و بعداً متوجه شدند که درختانی که در سال‌های گذشته در آن زمین وجود داشته، اکنون قطع شده‌اند. این موضوع باعث شد که آنها جریمه‌های سنگینی پرداخت کنند؛ در حالی که اطلاعی از وضعیت قبلی زمین نداشتند.
وی پیشنهاد کرد که در فرآیند معاملات ملکی، اطلاعات مربوط به تعداد درختان موجود و سابقه قطع درختان به خریداران ارائه شود.
چمران تاکید کرد: باید در برنامه‌های شهرداری و فرآیند معاملات، این موضوع گنجانده شود که خریداران از تعداد درختان موجود و سابقه قطع درختان مطلع شوند. به این ترتیب، خریداران می‌توانند قبل از خرید، از شهرداری استعلام بگیرند و بدانند که آیا درختانی در ملک وجود داشته که قطع شده‌اند یا خیر. این کار باعث می‌شود که خریداران با آگاهی کامل اقدام به خرید کنند و از جریمه‌های غیرمنتظره جلوگیری شود.
رییس شورای اسلامی شهر تهران همچنین با اشاره به تأثیر جریمه‌های قطع درختان بر قیمت مسکن، افزود: اگر جریمه‌های قطع درختان بیش از حدبالا باشد؛ بساز و بفروش‌ها این هزینه را به قیمت ساختمان اضافه می‌کنند و در نهایت، قیمت مسکن افزایش می‌یابد.
وی با تأکید بر اینکه اگر جریمه‌ها خیلی کم باشد؛ ممکن است افراد به راحتی درختان را قطع کنند و بگویند پولش را می‌دهند؛ خاطر نشان کرد: بنابراین، باید تعادلی ایجاد کنیم که نه به مردم فشار بیاید و نه به محیط زیست آسیب برسد.
پرویز سروری با اشاره به مشکلات موجود در حفظ فضای سبز، پیشنهاد کرد که به جای تمرکز بر جریمه‌های سنگین، سیاست‌های تشویقی برای کاشت و نگهداری درختان در نظر گرفته شود.
وی همچنین بر لزوم اطلاع‌رسانی دقیق به شهروندان در مورد قوانین مربوط به درختان تأکید کرد و گفت: اگر کسی درختی بکارد، باید تشویق شود؛ نه اینکه فقط برای قطع درخت جریمه سنگین در نظر بگیریم.
احمد صادقی با اشاره به افزایش ۱۵ درصدی عوارض مربوط به قطع درختان، توضیح داد که این افزایش به دلیل بازدارندگی بیشتر در نظر گرفته شده است.
وی همچنین بر لزوم ایجاد سامانه‌ای برای دسترسی عموم مردم به اطلاعات مربوط به درختان در ملک‌های مختلف تأکید کرد و گفت: شهروندان باید بتوانند به راحتی از طریق سامانه‌ای مشخص کنند که آیا ملک مورد نظرشان دارای درخت است یا خیر.
حبیب کاشانی با اشاره به مشکلات مالی شهروندان در پرداخت جریمه‌های سنگین، پیشنهاد کرد که عوارض مربوط به قطع درختان به صورت متعادل‌تری تعیین شود.
وی همچنین بر لزوم توجه به مشکلات شهروندانی که به دلیل خشکسالی مجبور به قطع درختان شده‌اند، تأکید کرد و گفت: باید به شهروندانی که به دلیل کم‌آبی مجبور به قطع درختان شده‌اند، تسهیلات ویژه‌ای داده شود.
ناصر امانی با اشاره به لزوم اطلاع‌رسانی دقیق به شهروندان، پیشنهاد کرد که شهرداری باید به صورت فعال‌تر در این زمینه عمل کند. وی همچنین بر لزوم ایجاد مشوق‌هایی برای کاشت درختان جدید به جای قطع درختان قدیمی تأکید کرد و گفت: اگر کسی درختی خشک شده دارد، باید به جای جریمه، تشویق شود که درخت جدید بکارد.
سید جعفر تشکری هاشمی با اشاره به مشکلات موجود در حفظ فضای سبز، توضیح داد که تنها با جریمه‌های سنگین نمی‌توان مردم را به حفظ درختان تشویق کرد.
وی پیشنهاد کرد که سیاست‌های تشویقی برای کاشت و نگهداری درختان در نظر گرفته شود و گفت: ما باید به سمت سیاست‌های حمایت‌محور حرکت کنیم، نه تهدید‌محور.
مهدی چمران با اشاره به لزوم تغییر رویه از سیاست‌های سلبی به تشویقی، توضیح داد که باید به جای تنبیه شهروندان، آنها را به کاشت و نگهداری درختان تشویق کرد.
وی همچنین بر لزوم ایجاد سامانه‌ای برای دسترسی عموم مردم به اطلاعات مربوط به درختان تأکید کرد و گفت: درختان باید به عنوان عضوی از خانواده ما در نظر گرفته شوند و ادبیات ما در شورا باید تغییر کند.
مهدی عباسی با اشاره به لزوم افزایش جریمه‌های مربوط به قطع درختان، توضیح داد که این افزایش به دلیل بازدارندگی بیشتر در نظر گرفته شده است.
وی همچنین بر لزوم توجه به مشکلات شهروندانی که به دلیل خشکسالی مجبور به قطع درختان شده‌اند، تأکید کرد و گفت: باید برای کسانی که درختانشان به دلیل بیماری یا کم‌آبی خشک شده، استثنائاتی در نظر گرفته شود.
در پایان این جلسه، شورای شهر تهران با اکثریت آرا، بخش عوارض حفظ و گسترش فضای سبز را با افزایش ۱۵ درصدی جریمه‌های قطع درختان به تصویب رساند و بر لزوم تغییر رویه از سیاست‌های سلبی به تشویقی برای حفظ درختان و فضای سبز تأکید کرد.
